12/θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΜΥΓΔΑΛΕΩΝΑ

            Ιστορικό της περιοχής

Στο χώρο που είναι σήμερα χτισμένο το χωριό υπήρχε μόνο ένα Τσιφλίκι. Ιδιοκτήτης του Τσιφλικιού ήταν ένας βαθύπλουτος Μπέης ο Χατζή Σεκήρ Εφέντης. Στην ιδιοκτησία του είχε δέκα επτά σπίτια μέσα στην Καβάλα, δύο χάνια και άλλα δώδεκα Τσιφλίκια σε διάφορες περιοχές. Μετά την απελευθέρωση της Καβάλας, το 1913, ο Μπέης έφυγε στην Κωνσταντινούπολη και τα κτήματα περιήλθαν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου.

            Το 1919, 74 άτομα, από τη Σεβάστεια, το Μεταλλείον Ακ- Νταγ της Άγκυρας  και την Νικόπολη του Πόντου εγκαθίστανται στο Μπαντέμ Τσιφλίκ (παλιό όνομα του Αμυγδαλεώνα). Αποτελούν τους πρώτους κατοίκους του οικισμού.

Εκκλησία – Σχολείο  (Θρησκεία – Εκπαίδευση)

            Οι πρώτοι κάτοικοι (Πόντιοι) μετά την εξασφάλιση εργασίας, πρόχειρων καταλυμάτων και του επιούσιου, έθεσαν ως πρώτο τους μέλημα να εξασφαλίσουν Εκκλησία και Σχολείο. Ως Εκκλησία προσωρινά χρησιμοποίησαν την καπναποθήκη. Χώρος, κατάλληλος για σχολείο ή έστω ένα πρόχειρο οίκημα, δεν υπήρχε. Στη θέση όμως του σημερινού Κοινοτικού Καταστήματος, υπήρχε ένα ερειπωμένο καφενείο. Με έρανο των κατοίκων, που την εποχή εκείνη τα οικονομικά τους ήταν σε αφάνταστο βαθμό πενιχρά, κατάφεραν και επισκεύασαν αυτό το χώρο, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του πρώτου Δημοτικού Προσφυγικού Σχολείου Μπαντέμ Τσιφλίκ. Με την κατάρρευση του Μικρασιατικού Μετώπου τον Αύγουστο του 1922 άρχισε να εισρέει νέο κύμα προσφύγων. Έτσι ο αριθμός των μαθητών ξεπέρασε πλέον τους 40, δημιουργώντας την ανάγκη για νέο διδακτήριο.

            Ο Πάρεδρος του συνοικισμού και η Διδακτηριακή Επιτροπή ενήργησαν άμεσα, και, το κοινοτικό συμβούλιο πήρε την απόφαση της πρώτης επισήμως επιχορήγησης.

Ενδεικτικό περιστατικό του ενθουσιασμού και της πίστης σ’ αυτό το σκοπό είναι το εξής:

Όλοι οι μαθητές κατά την επιστροφή τους από μια εκδρομή του σχολείου φορτώθηκαν από μια πέτρα με μεγαλύτερη αυτή που μετέφερε ο δάσκαλος και της εναπόθεσαν στο οικόπεδο που προοριζόταν για την ανέγερση του νέου σχολείου. Η επιθυμία και η πίστη των μαθητών και των κατοίκων για το νέο διδακτήριο είχε αρχίσει να υλοποιείται.

Το Νοέμβριο του 1926 ήρθε στο Σχολείο ο επιθεωρητής για να ελέγξει από κοντά το θέμα της ανέγερσης του νέου Διδακτηρίου. Η εισήγησή του σύμφωνα με τα χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί και την προβλεπόμενη κρατική Επιχορήγηση, ήταν να αναγερθεί ένα μονοτάξιο Σχολείο. Η επιτροπή δεν δέχτηκε, γιατί το αίτημά της ήταν να γίνει διτάξιο σχολείο με τρεις βοηθητικούς χώρους. Ο Επιθεωρητής γέλασε, βλέποντας την εμμονή των κατοίκων για μεγαλύτερο σχολείο, επαναλαμβάνοντας ότι ούτε χρήματα υπήρχαν στη Διδακτηριακή Επιτροπή ούτε Κρατική Επιχορήγηση μπορούσε να δοθεί μεγαλύτερη της συνηθισμένης. Τότε έλαβε την απάντηση του Προέδρου της Επιτροπής. «κ. Επιθεωρητή εμείς είμαστε Πόντιοι, προτιμούμε οι Εκκλησίες και τα Σχολεία μας να είναι καλλιμάρμαρα και τα σπίτια μας αν είναι αχυροκαλύβες δεν μας ενδιαφέρει, γιατί οι Εκκλησίες και τα Σχολεία με τη μεγαλοπρέπειά τους επιβάλλονται και δείχνουν τον πολιτισμό μας στους επισκέπτες».

Εγκρίθηκε τελικά ο τύπος του Διτάξιου Σχολείου, και, τον Ιανουάριου του 1927 οι κάτοικοι, με περισσή προσφορά προσωπικής εργασίας αλλά και οικονομική προσφορά, ξεκίνησαν το χτίσιμο του νέου σχολείου. Το Φεβρουάριο του 1929 δίνεται γενναία κρατική επιχορήγηση, γίνονται έρανοι και έτσι μετά από εντατική προσπάθεια το έργο αποπερατώθηκε τον Ιούνιο του 1930 και αμέσως το σχολείο στεγάστηκε στο νεόδμητο και πανέμορφο διδακτήριο.

Με ενέργειες του Δ/ντή του σχολείου (Ηλία Τσανακτσή) το σχολείο εξοπλίστηκε πλήρως με βιβλία για τη βιβλιοθήκη, Εποπτικά μέσα διδασκαλίας, χάρτες, εικόνες, όργανα φυσική – χημείας. Επίσης λειτούργησε σχολικός κήπος, πρότυπο  υποδειγματικό μελισσοκομείο αλλά και σηροτροφείο.

Ο Δ/ντής του σχολείου βλέποντας τον πλούτο του εδάφους και τις άριστες συνθήκες για την καλλιέργειά του, ίδρυσε μια υποτυπώδη γεωπονική σχολή και δίδαξε στους κατοίκους τη δεντροκαλλιέργεια, μελισσοκομία και σηροτροφία. Αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών ήταν να κατέχει ακόμη και σήμερα ο Αμυγδαλεώνας τα πρωτεία στους οπωρώνες όλης της περιοχής βελτιώνοντας άμεσα το βιοτικό αλλά και οικονομικό επίπεδο των κατοίκων.

Το διδακτήριο μέχρι το 1956 ήταν μονώροφο ισόγειο. Το 1958 προστέθηκε και δεύτερος όροφος και λειτούργησε ως πεντατάξιο.

Το σχολείο από την ίδρυσή του, το 1922, μέχρι και το 1938 λειτούργησε ως μονοτάξιο με μόνο δάσκαλο το Δ/ντή και ιδρυτή του, «Ηλία Τσανακτσή». Κατά μικρά χρονικά διαστήματα είχε ως βοηθούς, ιδιωτικούς δασκάλους. Το 1938 επίσημα πλέον έγινε ο προαγωγή του σε διτάξιο και τοποθετήθηκε ακόμη ένας δάσκαλος.

Το 1940 – 44 ήρθε η συμφορά της κατοχής με όλα τα αρνητικά συνεπακόλουθα. Τα αρχεία, η βιβλιοθήκη και ότι άλλο είχε δημιουργηθεί με τον ιδρώτα των κατοίκων αλλά και των εκπ/κών καταστράφηκαν μέσα σε λίγες ώρες.

Το Σχολείο, από το Μάιο του 1941 μέχρι 15 Σεπτεμβρίου 1944, χρησιμοποιήθηκε από τους Βούλγαρους ως κοινοτικό Γραφείο. Μετά την απελευθέρωση, το 1945, το σχολείο άρχισε την επαναλειτουργία του. Το 1946 έγινε η προαγωγή του σε τριτάξιο. Το 1950 γίνεται και νέα προαγωγή στο σχολείο και έτσι από τριτάξιο γίνεται τετρατάξιο με προσάρτηση του διαλυθέντος σχολείου του συνοικισμού των Κοκάλων.

Σήμερα το Σχολείο του Αμυγδαλεώνα είναι ένα πολυδύναμο σχολείο, με 12 τμήματα και αριθμό μαθητών που ξεπερνά τους 200. Στεγάζεται σε ένα νεόδμητο κτήριο που τηρεί όλες τις προδιαγραφές ενός σύγχρονου διδακτηρίου.